કેન્સર ઇન્ફેક્ટેડ સ્પર્મના ડોનેશનથી આખા દેશમાં 200 બાળકો જન્મ્યાંની હકીકતનો ખુલાસો

યુરોપમાં સ્પર્મ ડોનરથી જન્મેલા 200 બાળકોમાં ખતરનાક જિનનો ખુલાસો થયો છે.200 બાળકો જેનાં થકી જન્મ્યાં એ વીર્યદાતાના શરીરમાં હતું ખતરનાક જિન, કેટલાંયનાં મૃત્યુ થયા છે.

યુરોપમાં એક સ્પર્મ ડોનર પાસે કૅન્સરનું જોખમ વધારતું એક ગંભીર આનુવંશિક પરિવર્તન (જિન મ્યુટેશન) હોવાની જાણ વગર તેના સ્પર્મનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ડોનેશનના કારણે સમગ્ર યુરોપમાં ઓછામાં ઓછાં 197 બાળકો જન્મ્યાં હોવાનો ખુલાસો થયો છે.

આ બાળકોમાંથી કેટલાંકનાં મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે ઘણા બાળકોને તેમના સમગ્ર જીવન દરમિયાન કૅન્સર થવાનો અત્યંત ઊંચો જોખમ છે. આ મ્યુટેશન ધરાવતા બહુ ઓછાં બાળકો જીવનભર કૅન્સરથી બચી શકે તેવી શક્યતા ધરાવે છે.

આ સ્પર્મ બ્રિટનની ક્લિનિક્સમાં વેચાયું નહોતું, પરંતુ બીબીસીની તપાસ મુજબ કેટલાક બ્રિટિશ પરિવારોએ ડેન્માર્કમાં ફર્ટિલિટી ટ્રીટમેન્ટ દરમિયાન આ ડોનરના સ્પર્મનો ઉપયોગ કર્યો હતો.

સ્પર્મ વેચનાર ડેન્માર્કની યુરોપિયન સ્પર્મ બેન્કે અસરગ્રસ્ત પરિવારો પ્રત્યે “ઊંડી સંવેદના” વ્યક્ત કરી છે. બેન્કે એ પણ સ્વીકાર્યું છે કે કેટલાક દેશોમાં આ જ ડોનરના સ્પર્મથી ઘણી મોટી સંખ્યામાં બાળકો જન્મ્યા છે.

ડોનર વ્યક્તિ દેખાવમાં સંપૂર્ણ તંદુરસ્ત હતી અને સ્પર્મ ડોનેશન પહેલાં કરવામાં આવતી તમામ સ્ક્રીનિંગ તપાસમાં પાસ થઈ હતી. જોકે, તેના જન્મ પહેલાં જ તેના શરીરના કેટલાક કોષોમાં DNAમાં ઉત્પરિવર્તન (મ્યુટેશન) થઈ ગયું હતું.

આ મ્યુટેશનથી TP53 નામના જીનને નુકસાન પહોંચ્યું હતું. TP53 જીન શરીરના કોષોને કૅન્સરગ્રસ્ત થવાથી રોકવામાં ખૂબ જ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.

ડોનરના શરીરના મોટાભાગના કોષોમાં આ ખતરનાક TP53 મ્યુટેશન હાજર નહોતું, પરંતુ તેના લગભગ 20% સ્પર્મમાં આ મ્યુટેશન હતું. આવા સ્પર્મથી જન્મેલા બાળકોના શરીરના દરેક કોષમાં આ મ્યુટેશન વારસાગત રીતે હાજર રહે છે.

આ પ્રકારની આનુવંશિક સ્થિતિને લી-ફ્રાઉમેની સિન્ડ્રોમ (Li-Fraumeni Syndrome) કહેવાય છે. આ રોગમાં ખાસ કરીને બાળપણમાં કૅન્સર થવાનો જોખમ 90% સુધી વધી જાય છે, અને જીવનના આગળના પડાવમાં સ્તન કૅન્સર સહિત અનેક પ્રકારના કૅન્સર થવાની શક્યતા રહે છે.

યુરોપમાં સ્પર્મ ડોનર કેવી રીતે કામ કરે છે?

ડોનર બનવાની પ્રક્રિયા

સામાન્ય રીતે 18થી 45 વર્ષની ઉંમરનો પુરુષ

સારી તબિયત હોવી જરૂરી

કોઈ ગંભીર વારસાગત રોગ ન હોવો જોઈએ

તપાસ (Screening)

ડોનર બનતાં પહેલાં અનેક તપાસ થાય છે:

લોહીની તપાસ

HIV, હેપેટાઈટિસ, STD ટેસ્ટ

કેટલીક જિનેટિક (DNA) તપાસ

માનસિક અને કુટુંબ ઇતિહાસ

સ્પર્મ બેન્ક

યુરોપમાં ડેન્માર્ક, નેધરલેન્ડ્સ, સ્પેન જેવી જગ્યાએ મોટી સ્પર્મ બેન્ક્સ છે

અહીં સ્પર્મ ફ્રીઝ કરીને સાચવવામાં આવે છે

પછી વિવિધ દેશોની ફર્ટિલિટી ક્લિનિક્સને આપવામાં આવે છે

કોને ઉપયોગ થાય છે?

સંતાન ન થતું હોય તેવા દંપતિઓ

એકલી મહિલાઓ

સમલૈંગિક મહિલા દંપતિઓ

યુરોપમાં ખાસ વાત શું છે?

ઘણા યુરોપિયન દેશોમાં એક જ ડોનરના સ્પર્મથી જન્મેલા બાળકોની સંખ્યાને મર્યાદા હોય છે, પરંતુ નિયમ દેશ પ્રમાણે બદલાય છે

કેટલાક દેશોમાં ડોનરનું નામ ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે

કેટલાક દેશમાં બાળક મોટું થયા પછી ડોનરની ઓળખ જાણવા હક મળે છે