નવી દિલ્હી: ટાટા સન્સે શુક્રવારે નેશનલ કેરિયર એર ઇન્ડિયા ખરીદવાની બોલી જીતી લીધી છે. સોલ્ટ-સોફ્ટવેર સંગઠને રૂા. ૧૮,૦૦૦ કરોડની વિજેતા બિડ મૂકી હતી અને આ એરલાઇનને સરકારના નિયંત્રણ સોંપ્યા પછીની અડધી સદીથી વધુ સમય પછી આજે ફરીથી પોતાના હસ્તગત કરી હતી. એર ઇન્ડિયા અને તેના એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસમાં ૧૦૦ ટકા હિસ્સો ઉપરાંત, આ વિજેતા બિડમાં ગ્રાઉન્ડ હેન્ડલિંગ કંપની એર ઇન્ડિયા SATS એરપોર્ટ સર્વિસિસ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (AISATS)નો ૫૦ ટકા હિસ્સો પણ સામેલ છે. DIPAMના સચિવ તુહિનકાંતા પાંડેએ જણાવ્યું હતું કે, ટાટાનું સ્પેશિયલ પર્પઝ વ્હીકલ (એસપીવી) ટેલિસ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ વિજેતા બિડર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.
૩૧ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૧ના રોજ સુધી, એર ઇન્ડિયા પર કુલ, ૬૧,૫૬૨ કરોડનું દેવું છે, તેમાંથી રૂા.૧૫,૩૦૦ બોલી લગાવનાર ભોગવશે, એમ શ્રી પાંડેએ જણાવ્યું હતું. તેથી, રૂા. ૪૬,૨૬૨ કરોડ એર ઇન્ડિયા એસેટ્સ હોલ્ડિંગ લિમિટેડ (AIAHL)ને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. AIAHL એ સરકાર દ્વારા રચવામાં આવેલી SPV છે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં ટાટા સન્સ અને સ્પાઇસ જેટના ચેરમેન અજય સિંહ, બંનેએ બિડ મૂકી હતી. ગયા મહિને ટાટાએ બોલી જીતી હોવાના અહેવાલો કેન્દ્રીય મંત્રી પીયૂષ ગોયલે ઠુકરાવી દીધા હતા, જેમણે કહ્યું હતું કે હજુ કશું નક્કી થયું નથી. ડિસેમ્બર ૨૦૨૦માં, સરકારે એર ઈન્ડિયાના વિનિવેશ માટે રુચિ ધરાવતા અભિવ્યક્તિઓ આમંત્રિત કર્યા હતા. જેમાં ચાર બિડરોએ રેસમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. જેમાં ટાટા અને અજય સિંહ જ અંતિમ તબક્કામાં પહોંચ્યા હતા. એર ઇન્ડિયાને રૂ. ૭૦,૦૦૦ કરોડથી વધુનું નુકસાન થયું છે અને સરકારને દરરોજ લગભગ રૂ. ૨૦ કરોડનું નુકસાન થાય છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકાર દ્વારા એર ઇન્ડિયાને વેચવાનો આ બીજો પ્રયાસ હતો. કેન્દ્ર સરકારે માર્ચ ૨૦૧૮માં આ પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ ૭૬ ટકા હિસ્સો વેચવા માટે એરલાઇન્સના વધતા જતા દેવાને લઇને કોઇએ બિડ લગાવી ન હતી. અનિશ્ચિત નાણાકીય સ્થિતિ હોવા છતાં, એર ઇન્ડિયા હજુ પણ ૪,૪૦૦થી વધુ સ્થાનિક અને ૧,૮૦૦ આંતરરાષ્ટ્રીય ઉતરાણ અને સ્થાનિક એરપોર્ટ પર પાર્કિંગ સ્લોટ અને વિદેશમાં ૯૦૦ સ્લોટને નિયંત્રિત કરે છે.
એર ઈન્ડિયા JRD ટાટા દ્વારા ૧૯૩૨માં ટાટા એર સર્વિસ તરીકે પોતાની કારકિર્દી શરૂ કરી હતી. ૧૯૫૩માં સરકાર દ્વારા કંપનીનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. JRD ટાટા ૧૯૭૭ સુધી તેના ચેરમેન રહ્યા હતા. એર ઈન્ડિયા જેટ વિમાનોને સામેલ કરવાની પ્રથમ એશિયન એરલાઈન બની હતી અને ૧૯૬૦માં ન્યૂયોર્ક ફ્લાઇટ શરૂ કરી હતી. હાલમાં, ટાટા ગ્રુપ મલેશિયાની એર એશિયા સાથે ભાગીદારીમાં સિંગાપોર એરલાઇન્સ અને એર એશિયા ઇન્ડિયા સાથે ભાગીદારીમાં વિસ્તારાનું સંચાલન કરે છે.
એર ઇન્ડિયા ૬૮ વર્ષ પછી ટાટામાં પરત ફર્યું : પાંચ મુખ્ય મુદ્દાઓ
ટાટા સન્સે આજે એર ઇન્ડિયા પર પોતાનું નિયંત્રણ પાછું મેળવ્યું છે અને એર ઇન્ડિયાના રાષ્ટ્રીયકરણના લગભગ ૭૦ વર્ષ પછી સરકારે આ મોટા દેવા હેઠળ દબાયેલી રાજ્ય સંચાલિત એરલાઇન માટે વિજેતા બિડર તરીકે ટાટા સન્સ સંગઠન પસંદ કર્યું છે.
આ અગત્યના સમચારના મુખ્ય પાંચ પોઇન્ટ
૧. ટાટા સન્સ એર ઇન્ડિયા, એર ઇન્ડિયા-સેટ્સનો ૫૦ ટકા અને એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસ હસ્તગત કરશે. એર ઇન્ડિયાના વેચાણથી સરકારને રૂ. ૨,૭૦૦ કરોડ રોકડ મળશે. બાકી સરકારનું જે દેવું છે, જે એર ઇન્ડિયા હસ્તગત કરનાર સંભાળશે. ૨. ટ્રાન્ઝેક્શનમાં જમીન અને મકાન
સહિતની બિન-મુખ્ય સંપત્તિનો સમાવેશ થતો નથી, જેની કિંમત, ૧૪,૭૧૮ કરોડ છે, જે સરકારની હોલ્ડિંગ કંપની AIAHL નેટ્રાન્સફર કરવાની છે.
૩. એર ઇન્ડિયાનું કુલ દેવું રૂ. ૬૦,૦૦૦ કરોડથી વધુ છે.
૪. એર ઇન્ડિયાના કર્મચારીઓને બીજા વર્ષમાં સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ યોજના અથવા VRS આપવામાં આવશે અને પ્રથમ વર્ષમાં છૂટછાટ આપવામાં આવશે.
૫. આ સોદો હવે સંપૂર્ણ થયો છે અને આશરે ૬૮ વર્ષ પહેલા એર ઇન્ડિયાની સ્થાપના ૧૯૩૨માં ટાટા એરલાઇન્સ નામથી આ પરિવારના વંશજ અને ઉડ્ડયન ઉત્સાહી જહાંગીર રતનજી દાભોય ટાટા દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
03-Dec-2024