ચાતુર્માસ 2022: ચાતુર્માસ કે ચૌમાસ ક્યારે શરૂ થશે? જાણો તેનો અર્થ અને મહત્વ શું છે

અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિથી ચાતુર્માસ શરૂ થાય છે . ચાતુર્માસને ચૌમાસા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ચાતુર્માસ એટલે કે શ્રાવણ, ભાદ્રપદ, અશ્વિન અને કારતક આ ચાર મહિના શુભ નથી કારણ કે આ ચાર મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રામાં હોય છે. પુરીના જ્યોતિષી ડૉ. ગણેશ મિશ્રા જણાવે છે કે અષાઢ શુક્લ એકાદશી એટલે કે દેવશયની એકાદશીથી ભગવાન વિષ્ણુ સહિત તમામ દેવતાઓ સૂઈ જાય છે. આ ચાર મહિનામાં માત્ર શિવ પરિવારની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુના સ્થાને, ભગવાન શિવ ચાર મહિના માટે બ્રહ્માંડના પાલનહારનું કાર્ય સંભાળે છે. દેવુથની એકાદશી પર, જ્યારે શ્રી હરિ વિષ્ણુ સહિત તમામ દેવતાઓ યોગ નિદ્રામાંથી બહાર આવે છે, ત્યારે ફરીથી શુભ કાર્ય શરૂ થાય છે. ચાલો જાણીએ ચાતુર્માસની શરૂઆત અને અંતનો સમય.

ચાતુર્માસ એટલે

ચાતુર્માસ એટલે કે ચાર માસ. જે ચાર મહિનામાં દેવતાઓ યોગ નિદ્રામાં જાય છે. ચાતુર્માસમાં અષાઢ માસની 5 તિથિઓનો સમાવેશ ચાતુર્માસમાં થાય છે, જ્યારે કારતક માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી પછી 4 તિથિઓનો તેમાં સમાવેશ થતો નથી.

ચાતુર્માસના મહિનાઓ

અષાઢ માસઃ દેવશયની એકાદશીથી અષાઢ પૂર્ણિમા સુધી 6 તિથિઓ શ્રાવણ માસઃ

પૂર્ણ માસ એટલે કે 30

તિથિઓ

આવી સ્થિતિમાં એકાદશીમાંથી એકાદશીની તિથિ ગણીએ તો ચાતુર્માસમાં ચાર મહિના આવશે.

પ્રથમ મહિનો: અષાઢ શુક્લ એકાદશીથી શ્રાવણ શુક્લ એકાદશી

બીજો મહિનો: શ્રાવણ શુક્લ એકાદશીથી ભાદ્રપદ શુક્લ એકાદશી

ત્રીજો મહિનો: ભાદ્રપદ શુક્લ એકાદશીથી અશ્વિન શુક્લ એકાદશી

ચોથો મહિનો: અશ્વિન શુક્લ એકાદશીથી કાર્તિક શુક્લ એકાદશી.

ચાતુર્માસનું મહત્વ

1. ચાતુર્માસમાં ભગવાન શિવ અને તેમના પરિવારની પૂજા કરવામાં આવે છે.

2. ભગવાન ભોલેનાથનો સૌથી પ્રિય મહિનો ચાતુર્માસમાં જ આવે છે, સાવન એટલે કે શ્રાવણ.

3. ચાતુર્માસને દેવતાઓની રાત્રિ કહેવામાં આવે છે. આ ચાર મહિનામાં શ્રી હરિ સહિત તમામ દેવતાઓ યોગ નિદ્રામાં છે.

4. ચાતુર્માસમાં તામસિક વૃત્તિઓ અને શક્તિઓ વધે છે, તેથી તેઓ સંયમિત વર્તન અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે છે.

5. ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રામાં હોવાને કારણે લગ્ન, મુંડન, ગૃહપ્રવેશ વગેરે જેવા માંગલિક કાર્યો થતા નથી.

6. તમે ચાતુર્માસમાં ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરી શકો છો, તેના પર કોઈ પ્રતિબંધ નથી.